มันคือการแข่งกับเวลา เพื่อรักษาชีวิต
.
นับตั้งแต่เกิดการระบาดของเชื้อโควิด-19
ณ ปัจจุบัน ทั่วโลกก็มีผู้ติดเชื้อราว 87.2 ล้านคน และมีผู้เสียชีวิตราว 1.88 ล้านคน นอกจากนี้ยังเกิดความเสียหายทางเศรษฐกิจทั่วโลก สายการบินล้มละลาย กิจการน้อยใหญ่เจอปัญหา และหน่วยย่อยอย่างประชากรก็เผชิญสภาวะวิกฤตไปตาม ๆ กันอย่างยากที่จะหลีกเลี่ยง
.
และนี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่วงการยา ต้องเร่งหาทางออกให้กับวิกฤตของมวลมนุษยชาติ
.
#Agenda จะพาทุกคนย้อนดูการพัฒนาวัคซีน 5 โรคระบาดใหญ่ในอดีต ที่เราน่าจะรู้จัก
เทียบกับระยะเวลาพัฒนาวัคซีนโควิด-19
ว่าวัคซีนที่พัฒนาขึ้นมาปกป้องชีวิตของทุกคนนั้น ใช้เวลาพัฒนานานมาก/น้อยแค่ไหน
————-
🧬 ไข้หวัดสเปน – Spanish flu
.
ย้อนกลับไป 100 ปีก่อน ในช่วงท้ายสงครามโลกครั้งที่ 1 ระหว่างการสู้รบ ได้เกิดการแพร่ระบาดของโรคปริศนา หลายประเทศปกปิดข่าว และไม่ได้เตรียมพร้อมรับมือ ปล่อยให้ระบาดอย่างเงียบ ๆ จนสเปนเป็นประเทศแรกที่ออกมาเปิดเผยข่าว เนื่องจากไม่ได้เข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่ 1 กลายเป็นที่มาของชื่อ ‘ไข้หวัดสเปน’ แม้จะไม่ได้เกิดจากสเปน
.
โรคร้ายนี้ระบาดนานราวๆ 18 เดือน มีผู้ติดเชื้อทั่วโลกราว 500 ล้านคน หรือประมาณ 40% ของประชากรโลกในขณะนั้น ด้วยวิทยาการทางการแพทย์ที่ยังไม่ก้าวหน้า กว่าจะรู้ว่าไข้หวัดใหญ่ชนิดนี้มีที่มาเป็น ‘ไวรัส’ ไข้หวัดสเปนก็คร่าชีวิตผู้คนไปแล้วราว ๆ 50 ล้านคน
.
💉 กว่าจะคิดค้นวัคซีนต้านไข้หวัดตัวนี้ได้สำเร็จ เวลาก็ผ่านไปถึง 25 ปี โดยผู้คิดค้นคือโทมัส ฟรานซิส จูเนียร์ และโจนัส ซอล์ก และทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยมิชิแกน
————-
🧬 ซาร์ส – SARS
.
ผู้ติดเชื้อ 8,096 คน
ผู้เสียชีวิต 774 คน
.
ซาร์ส เป็นโรคระบบทางเดินหายใจเฉียบพลันร้ายแรง มีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัสในตระกูลโคโรนาไวรัส (Coronavirus) มีความเป็นญาติห่างๆ กับโควิด – 19
.
💉 แม้ปัจจุบันจะผ่านมาถึง 17 ปี ยังไม่มียาต้านไวรัสจำเพาะ ทำได้เพียงให้การรักษาตามอาการ แต่โรคนี้ก็ไม่พบการระบาดอีกตั้งแต่ปี 2004
————-
🧬 อีโบล่า – Ebola
.
ปรากฏขึ้นครั้งแรกในแถบประเทศแอฟริกา ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2519 จากนั้นก็มีการระบาดของโรคเป็นระยะ มีจำนวนผู้ป่วย 2,387 คน เสียชีวิต 1,590 คน แต่การระบาดระหว่าง ปี พ.ศ. 2557 – 2558 มีรายงานผู้ป่วยราว ๆ 30,000 คน เสียชีวิตถึงสูง 11,310 คน เป็นอีกหนึ่งการระบาดใหญ่ที่มีผลกระทบวงกว้างไปทั่วโลก
.
💉 เป็นเวลายาวนานถึง 43 ปี วัคซีนอีโบล่าก็ได้รับอนุมัติอย่างเป็นทางการ โดยบริษัทผู้ผลิตยาในสหรัฐอเมริกา Merck & Co ชื่อว่า ‘Ervebo’
————-
🧬 เมอร์ส – MERS
.
เมอร์ส หรือโรค MERS-CoV (เมอร์ส-คอฟ) ย่อมาจากคำว่า Middle East Respiratory Syndrome หรือกลุ่มอาการโรคทางเดินหายใจตะวันออกกลาง มีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัสในตระกูลโคโรนาไวรัส (Coronavirus) เช่นกันกับซาร์ส
.
💉 ปัจจุบัน ผ่านมา 8 ปีแล้ว ยังไม่มียาต้านไวรัสจำเพาะ และทำได้เพียงให้การรักษาตามอาการ
————-
🧬 โควิด-19 – Covid-19
.
💉 หากเทียบกับโรคอื่นๆ โควิด 19 ถือว่ามีการพัฒนาวัคซีนได้รวดเร็วกว่ามาก โดยใช้เวลาเพียง 11 เดือน
.
อาจจะเป็นโชคดีที่เราอยู่ในช่วงที่มีบุคลากรที่มีความสามารถและเทคโนโลยีที่พร้อมจะรับมือ ประกอบกับความเสียหายที่เกิดขึ้นทั่วโลก ทำให้หลายฝ่ายเร่งมือช่วยกันอย่างเต็มที่
.
แม้จะกำลังอยู่ในขั้นตอนการพัฒนา และยังมีการจับตาเรื่องผลข้างเคียงอยู่
.
แต่ปัจจุบันวัคซีนที่ได้รับการขึ้นทะเบียน ได้แก่ Pfizer, Moderna และ AstraZeneca * โดยของ Pfizer ถือเป็นวัคซีนตัวแรกที่ได้รับการขึ้นทะเบียนจาก WHO แบบฉุกเฉิน
ส่วนวัคซีนของบริษัท/หน่วยงานอื่นๆ ที่กำลังอยู่ในขั้นตอนการทดลอง พัฒนา และอาจมีการอนุมัติใช้แล้วในบางประเทศ เช่น Sinovac ของจีน ที่ไทยสั่งซื้อจำนวนทั้งหมด 2 ล้านโดส
.
* ข้อมูลจากสถาบันวัคซีนแห่งชาติ ณ วันที่ 30 ธันวาคม 2563
ที่มา : WHO, BBC, CDC, NVI, thestandard, ZeroMTMU, สถาบันวัคซีนแห่งชาติ
